Chế Độ Xã Hội Chủ Nghĩa Ở Liên Xô Và Đông Âu Đã Làm Cho

Hơn 70 năm xây dựng chủ nghĩa xã hội, Liên Xô và hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu đã đạt được những thành tựu to lớn không thể phủ nhận trên nhiều lĩnh vực khoa học - công nghệ, kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng, văn học nghệ thuật,… trở thành một đối trọng, một cực của thế giới. Một trăm năm đã trôi qua kể từ khi Cách mạng Tháng Mười Nga thành công, thế giới trải qua nhiều thăng trầm với những biến động của lịch sử. Nếu như cách đây một thế kỷ, Cách mạng Tháng Mười Nga là một sự kiện “long trời, lở đất”, thì hơn 70 năm sau đó, sự đổ vỡ của Liên Xô (năm 1991) và sự tan rã của các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu với tư cách là một hệ thống, là một chấn động lịch sử, hay như Tổng thống Nga V. Pu-tin nói, là một “thảm họa địa chính trị”.

VII. Tòa án, xét xử và kiểm sát

Điều 151. Tư pháp ở Liên Xô chỉ do tòa án thực hiện.

Tòa án hoạt động tại Liên Xô gồm Tối cao Liên Xô, Tòa án tối cao của các nước Cộng hòa Liên bang, Toà án tối cao của các nước cộng hoà tự trị, Toà án vùng, tỉnh, thành phố, Toà án vùng tự trị, Toà án tỉnh tự trị, Toà án nhân dân huyện (thành phố), cũng như các tòa án quân sự trong Lực lượng vũ trang.

Điều 152. Tất cả các toà án ở Liên Xô đều được thành lập trên cơ sở bầu cử các thẩm phán và hội thẩm nhân dân.

Thẩm phán Tòa án nhân dân huyện (thành phố) do công dân huyện (thành phố) bầu ra trên cơ sở phổ thông, bình đẳng, bỏ phiếu kín, nhiệm kỳ 5 năm. Hội thẩm nhân dân Tòa án nhân dân huyện (thành phố) được bầu tại phiên họp tiếp công dân nơi công tác, nơi cư trú bằng hình thức bỏ phiếu kín trong thời hạn hai năm rưỡi.

Các tòa án cấp trên do các Đại biểu nhân dân của Liên bang bầu ra với nhiệm kỳ 5 năm.

Các thẩm phán của các tòa án quân sự do Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô bầu ra với nhiệm kỳ 5 năm và các hội thẩm nhân dân - bằng các cuộc họp của các quân nhân với nhiệm kỳ 2 năm rưỡi.

Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân chịu trách nhiệm trước cử tri hoặc cơ quan đã bầu ra, báo cáo và bãi nhiệm theo thủ tục do Luật quy định.

Điều 153. Tòa án Tối cao Liên Xô là cơ quan tư pháp cao nhất của Liên Xô và thực hiện quyền giám sát đối với các hoạt động tư pháp các tòa án của Liên Xô, cũng như các tòa án của các nước cộng hòa Liên bang trong giới hạn do luật định.

Tòa án Tối cao Liên Xô do Xô viết Tối cao Liên Xô bầu ra, gồm có Chủ tịch, các cấp phó, các thành viên và hội thẩm nhân dân. Tòa án tối cao Liên Xô bao gồm cả các chủ tịch đương nhiệm của Tòa án tối cao của các nước cộng hòa Liên bang.

Tổ chức và thủ tục hoạt động của Tòa án tối cao Liên Xô được xác định bởi Luật về Tòa án tối cao của Liên Xô.

Điều 154. Việc xem xét các vụ án dân sự và hình sự ở tất cả các Tòa án được thực hiện tập thể; tại phiên tòa sơ thẩm - có sự tham gia của hội thẩm nhân dân. Hội thẩm nhân dân thực hiện công tác tư pháp được hưởng mọi quyền của một thẩm phán.

Điều 155. Thẩm phán và hội thẩm nhân dân độc lập và chỉ tuân theo Pháp luật.

Điều 156. Tư pháp ở Liên Xô được thực hiện trên cơ sở bình đẳng của công dân trước pháp luật và tòa án.

Điều 157. Các thủ tục tố tụng tại tất cả các tòa án đều được công khai. Chỉ cho phép xét xử các vụ án trong một phiên toà kín trong những trường hợp do Luật quy định, đồng thời tuân thủ tất cả các quy tắc tố tụng.

Điều 158. Bị can được bảo đảm quyền bào chữa.

Điều 159. Các thủ tục pháp lý được tiến hành bằng ngôn ngữ của cộng hòa liên bang hoặc nước cộng hòa tự trị, vùng tự trị, tỉnh tự trị, hoặc bằng ngôn ngữ đa số dân cư của một địa phương nhất định. Những người tham gia vụ án không nói được ngôn ngữ mà người tiến hành tố tụng có quyền làm quen đầy đủ với tài liệu vụ án, tham gia tố tụng thông qua người phiên dịch và có quyền nói bằng tiếng mẹ đẻ của họ trước tòa.

Điều 160. Không ai có thể bị kết tội phạm tội cũng như bị trừng phạt hình sự ngoài bản án của Tòa án và theo quy định của Pháp luật.

Điều 161. Tập thể luật sư hoạt động để trợ giúp pháp lý cho công dân và tổ chức. Trong trường hợp pháp luật có quy định, việc trợ giúp pháp lý cho công dân được thực hiện miễn phí.

Tổ chức và thủ tục hoạt động của luật sư được xác định bởi luật pháp của Liên Xô và các nước cộng hòa Liên bang.

Điều 162. Đại diện của tổ chức xã hội và tập thể lao động được tham gia tố tụng dân sự và hình sự.

Điều 163. Việc giải quyết các tranh chấp kinh tế giữa các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức do cơ quan trọng tài nhà nước thực hiện theo thẩm quyền.

Tổ chức và thủ tục hoạt động của các cơ quan trọng tài nhà nước do Luật trọng tài nhà nước ở Liên Xô quy định.

Điều 164. Sự giám sát cao nhất đối với việc thực hiện chính xác và thống nhất pháp luật của tất cả các bộ, ủy ban nhà nước và các sở, xí nghiệp, cơ quan và tổ chức, các cơ quan hành pháp và hành chính của Xô viết đại biểu nhân dân địa phương, nông trường tập thể, hợp tác xã và các tổ chức xã hội khác, cán bộ, cũng như công dân sẽ được giao cho Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô và các kiểm sát viên cấp dưới.

Điều 165. Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô được bổ nhiệm bởi Xô viết tối cao Liên Xô, chịu trách nhiệm trước Xô viết Tối cao Liên Xô, và trong khoảng thời gian giữa các phiên họp của Xô viết tối cao - trước Đoàn chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô.

Điều 166. Kiểm sát viên của các nước cộng hòa liên bang, nước cộng hòa tự trị, lãnh thổ, vùng và vùng tự trị do Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô bổ nhiệm. Các kiểm sát viên của tỉnh tự trị, kiểm sát viên cấp huyện và thành phố do kiểm sát viên của các nước cộng hòa Liên bang bổ nhiệm và được Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô phê chuẩn.

Điều 167. Nhiệm kỳ của Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô và tất cả các kiểm sát viên cấp dưới là 5 năm.

Điều 168. Các cơ quan của viện kiểm sát thực hiện quyền hạn của mình một cách độc lập với bất kỳ cơ quan địa phương nào, chỉ trực thuộc Viện Kiểm sát Liên Xô.

Tổ chức và quy định hoạt động các cơ quan của cơ quan kiểm sát được xác định bởi Luật về cơ quan kiểm sát Liên Xô.

Sửa đổi ngày 26 tháng 12 năm 1990

(Được sửa đổi vào ngày 26 tháng 12 năm 1990 - sửa đổi bởi Luật Liên Xô ngày 26 tháng 12 năm 1990 số 1861-1 "Về việc sửa đổi và bổ sung Hiến pháp (Luật cơ bản) Liên Xô liên quan đến việc hoàn thiện hệ thống hành chính công ")

Điều 34 bổ sung thêm đoạn"Đặc quyền cho một số công dân chỉ được thiết lập theo luật. Không ai trong Liên Xô được hưởng các đặc quyền bất hợp pháp."

Điều 36. sửa đổi đoạn "Việc thực hiện các tính chất này được đảm bảo bằng [...]" thành "Việc thực hiện các quyền này được đảm bảo bằng [...]"

Điều 77. "[...] tại Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Hội đồng Liên bang, tại Chính phủ của Liên Xô và các [...]." sửa đổi thành "[...] tại Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Hội đồng Liên bang, tại Nội các Bộ trưởng Liên Xô và các [...]."

Điều 96. "Những người là thành viên Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, Hội đồng Bộ trưởng các nước cộng hòa [...]" sửa thành "Những người là thành viên Nội các Bộ trưởng Liên Xô, Hội đồng Bộ trưởng các nước cộng hòa [...]"

Điều 108. bỏ khoản "phê chuẩn Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô;"

Điều 113. sửa đổi một số điều khoản "2) theo đề nghị của Tổng thống Liên Xô, hình thành và bãi bỏ các bộ của Liên Xô và các cơ quan chính phủ trung ương khác của Liên Xô;

3) theo gợi ý của Tổng thống Liên Xô, phê duyệt Thủ tướng Chính phủ, đồng ý tại một phiên họp hoặc từ chối các ứng cử viên của các thành viên Nội các Bộ trưởng Liên Xô và các thành viên của Hội đồng An ninh Liên Xô, đồng ý bãi nhiệm những người này;

4) bầu ra Tòa án Tối cao Liên Xô, Tòa án Trọng tài Tối cao Liên Xô, bổ nhiệm Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô, phê chuẩn hội đồng của Viện Kiểm sát Liên Xô, bổ nhiệm Chủ tịch Viện Kiểm soát Liên Xô;

7) thực hiện, trong phạm vi thẩm quyền của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết, quy định pháp luật về thủ tục thực hiện các quyền hiến định, quyền tự do và nghĩa vụ của công dân, quan hệ tài sản, tổ chức quản lý nền kinh tế quốc dân và văn hóa xã hội xây dựng, ngân sách và hệ thống tài chính, trả công lao động và định giá, thuế, bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên thiên nhiên, cũng như các quan hệ khác;

13) xác định các hoạt động chính trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh nhà nước; ban bố tình trạng chiến tranh hoặc tình trạng khẩn cấp trong cả nước; tuyên bố tình trạng chiến tranh nếu cần phải thực hiện nghĩa vụ của điều ước quốc tế về phòng thủ lẫn nhau chống xâm lược;

18) có quyền hủy bỏ các văn bản của Nội các Bộ trưởng Liên Xô trong trường hợp không phù hợp Hiến pháp Liên Xô và luật pháp của Liên Xô;

20) trong thời gian giữa các kỳ Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô, đưa ra quyết định về việc tổ chức biểu quyết toàn quốc (trưng cầu dân ý Liên Xô);

21) quyết định các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Liên bang, Đại biểu Nhân dân Liên Xô, trừ những vấn đề thuộc thẩm quyền riêng của Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô."

Điều 127.8. Tổng thống Liên Xô đứng đầu Hội đồng Liên bang, bao gồm Phó Tổng thống Liên Xô, các Chủ tịch (quan chức hàng đầu nhà nước) của các nước cộng hòa. Các quan chức nhà nước cấp cao hơn của các vùng tự trị và các quan chức tỉnh tự trị sẽ có quyền tham gia các phiên họp của Hội đồng Liên bang và biểu quyết quyết định về các vấn đề ảnh hưởng đến lợi ích của mình.

Hội đồng Liên bang, trên cơ sở chỉ đạo chính sách đối nội và đối ngoại của Liên Xô, do Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô xác định, điều phối hoạt động các cơ quan chính quyền nhà nước cao nhất Liên bang và các nước cộng hòa, giám sát việc tuân thủ Hiệp ước Liên bang, xác định các biện pháp thực hiện chính sách quốc gia nhà nước Xô viết, đảm bảo sự tham gia các nước cộng hòa trong việc giải quyết các vấn đề có ý nghĩa toàn Liên bang, thông qua các khuyến nghị dề giải quyết các tranh chấp và các tình huống xung đột quan hệ lợi ích dân tộc. quan hệ

Các vấn đề ảnh hưởng đến lợi ích của các dân tộc không có thực thể quốc gia-nhà nước riêng sẽ được xem xét trong Hội đồng Liên bang với sự tham gia của đại diện của các dân tộc này.

Điều 127.9. Thành viên của Hội đồng Liên bang - quan chức nhà nước cao nhất của nước cộng hòa, đại diện và bảo vệ chủ quyền và lợi ích hợp pháp, sẽ tham gia giải quyết mọi vấn đề trình lên Hội đồng Liên bang.

Một thành viên của Hội đồng Liên bang đảm bảo việc thực hiện các quyết định của Hội đồng Liên bang ở nước cộng hòa tương ứng; kiểm soát việc thực hiện các quyết định đó; nhận mọi thông tin cần thiết từ các cơ quan và quan chức liên bang; có thể khiếu nại các quyết định của các cơ quan quản lý nhà nước liên bang vi phạm các quyền của nước cộng hòa do luật định; thay mặt Tổng thống Liên Xô, đại diện cho Liên Xô ở nước ngoài và thực hiện các quyền lực khác.

Điều 127.10. Các quyết định của Hội đồng Liên bang được thông qua bởi đa số ít nhất hai phần ba số phiếu và được chính thức hóa bằng các pháp lệnh của Tổng thống Liên Xô.

Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô có thể tham gia các cuộc họp của Hội đồng Liên bang.